TAMADUN DUNIA-TEMA 4(EKONOMI)

1.   Terangkan konsep saradiri,komersil dan kapitalisme.Huraikan perkembangan sistem perdagangan daripada sisem barter kepada sistem kapitalisme yang berlaku di Eropah.

Pengenalan

1.   Ekonomi adalah perkataan Yunani yang membawa maksud peraturan rumah tangga
2.   Ekonomi adalah ilmu yang mengkaji tentang pengeluaran dan pertukaran kewangan dalam aktiviti manusia.
3.   Pendapat :  Adam Smith menganggap ekonomi sebagai kajian tentang sifat dan sebab-sebab kekayaan negara
4.   Jenis-jenis ekonomi: saradiri,barter, komersil, perdagangan dan kapitalisme 

Isi :
     a.         Saradiri
-   Sistem ekonomi yang terawal
-   Sistem ekonomi untuk kegunaan sendiri dan keluarga dengan membuat pelbagai kerja
-   Hanya tertumpu untuk kegiatan pertanian 
-   Untuk keperluan makanan,pakaian 
-   Lebihan untuk ditukar atau dijual.
     
b.   Komersil
-   Mementingkan perdagangan ,perniagaan dan pengeluaran hassil tanaman untuk dieksport
-   Hasil pengeluaran yang berlebihan akan diperdagangkan ke tempat lain.
-   Perdagangan –masyarakat mendapatkan hasil daripada aktiviti perdagangan


    c.        Kapitalisme
-    sistem ekonomi yang lebih kompleks
-    dikenali juga sebagai laissez-faire
-   individu dan syarikat bebas memiliki harta dan mengumpul modal serta menjalankan pelbagai jenis perniagaan demi menaut keuntungan semaksimum mungkin


c.   Perkembangan sistem perdagangan di Eropah.

i.   Sistem barter

-   zaman awal Yunani mementingkan ekonomi sara diri dan pertukaran barang
-   ekonomi saadiri dan sistem barter jelas diamalkan oleh masyarakat Sparta
-   berlaku perkembangan dalam sistem ekonomi sejak zaman Rom dan Helenistik
-   sistem ekonomi Rom berdasarkan sistem ekonomi saradiri


ii.   Perdagangan
-   perkembangan Bandar-bandar dan pertambahan penduduk menyebabkan sistem barter berkembang ke ekonomi komersil
-   serangan orang Gasar membawa kembali orang Eropah ke sistem barter.
-   Perang Salib mengubah sistem ekonomi Eropah pada abad ke-13M
-   Sistem ekonomi komersil yang berasaskan perdagangan menjadi semakin penting kerana kemunculan Bandar-bandar dan pusat-pusat perdagangan seperti Venice dan Florence.
-   Penemuan jalan perdagangan yang baru

iii.         Kapitalisme
-   kewujudan negara Bangsa/pengukuhan raja
-   perdagangan markantalisme
-   gerakan Renaisance menekankan humanisme,sekularismedan individualisme telah melahirkan masyarakat Eropah yang lebih terbuka dan membawa kepada perkembangan sistem ekonomi kapitalisme di Eropah.

Kesimpulan

terdapat pelbagai sistem ekonomi di Barat
Gerakan Renaisance telah membawa kepada perkembangan kapitalisme di Eropah.


2.   Sejauhmanakah faktor ekonomi memainkan peranan yang penting dalam kemunculan Srivijaya(SV) pada abad ke –7M hingga abad ke 17M dan Melaka pada abad ke-15M sebagai empayar Melayu yang unggul di Asia Tenggara.

Pengenalan:

1.   Latarbelakang SV

•   pengasas SV ialah Dapunta Hiyam abad ke-7M
•   mula menakluk kawasan-kawasan berhampiran akibat daripada kekuatan tentera seperti
•   Kedah Tua (671M), Jaiya dan negeri-negeri di sekitar Segenting Kra(775M) dan beberapa tanah besar yang lain.
•   dalam masa tersebut sV menguasai jalan perdagangan antarabangsa di Selat Melaka mulai abad 8M
-   
2.   Laterbelakang Melaka
•   Melaka diasaskan oleh Parameswara pada awal abad ke-15M
•   Pada zaman kegemilangannya Melaka menguasai sebahagian besar negeri-negeri di Tanah Melayu seperti Perak, Pahang, Johor dan negeri-negeri di Sumatra Timur seperti Siak, Inderagiri , Aru,Rokan dan Kampar.

3.   Penguasaan ekonomi 
•   Perdagangan di Melaka merupakan faktor penting kemunculan SV dan     Melaka sebagai empayar yang unggul di Selat Melaka.

4.   Ketenteraan 
•   Walaubagaimanapun kekuatan tentera, kecekapan pemerintah, pentadbiran plabuhan, peranan orang laut dan agama turut membantu SV dan Melaka sebagai empayar.

Isi   :

1.   Faktor ekonomi –penguasaan perdagangan di Selat Melaka
   
Srivijaya.

i.   kekayaan barangan dagangan yang banyak SV muncul sebagai pelabuhan entrepot kerana terdapat pelbagai jenis barangan dagangan.

ii.   barang-barang yang diperolehi dari kawasan pedalaman adalah damar,rempah ,wangi-wangian, emas, gading,perak,kapur barus, agar-agar laut ,kayugaharu dan cendana.
iii.   bahan-bahan mentah seperti kulit kura-kura dan kerang mempunyai permintaaan yang tinggi dari Asia Barat dan China.

iv.   di SV terdapat barang-barang yang dibawa dari Asia Barat dan China.

v.   SV memainkan tiga peranan penting sebagai pelabuhan enterpot sebagai tempat persinggahan kapal-kapal dagangan, pusat pengumpulan serta penyebaran dan pusat pengagihan barang-barang dagangan 

Melaka

i.   Melaka memainkan peranan sebagai pelabuhan antrepot

ii.   Melaka menjadi tumpuan perdagangan dari India, China, Arab dan kepulauan Melayu. 

iii.   Barang yang diperdagangkan :
India -         kain, barang kaca,candu
Arab/Parsi-      kain,batu permata,wangian
Jara-         beras,gula
China-         teh,sutera,tembikar.
Kepulauan Melayu-   rempah-ratus,cenfkih,lada hitam dan buah pala.

2.   Pentadbiran pelabuhan

Srivijaya.

i.   SV menyediakan kemudahan pelabuhan kepada pedagang

ii.   Peranan Tuhan Vatakvurah:
a.   Tuhan Vatakvurah ialah pentadbir diraja yang dilantik oleh raja untuk mengawal kegiatan perdagangan.
b.   peranan utama Tuhan Vatakvurah ialah mengawasi kegiatan para pedagang tempatan yang terdiri daripada Puhawang dan vaniaga.
c.   Tuhan Vatakvurah juga berperanan menetapkan harga barangan dalam pasaran dan menyediakan kemudahan-kemudahan untuk pedagang.

Melaka:
   
i.   Melaka menyediakan kemudahan untuk pedagang
a.   kemudahan memunggah dan menyimpan barang-barang dagangan
b.   penginapan untuk pedagang
c.   pasar tempat berdagang
d.   Syahbandar dilantik untuk menguruskan kegiatan perdagangan
•   syahbandar menjadi orang tengahantara pedagang dengan pemerentah

•   mengutip cukai di pelabuhan
-   6% untuk pedagang luar
-   3% untuk pedagang tempatan
•   mengawal sistem timbang dan sukat barang



3.   Perluasan kuasa dan kekuatan tentera.

Srivijaya:
   
a.   kerajaan SV mempunyai pasukan tentera yang kuat dan besar yang memudahkan
b.   proses perluasan kuasa dan pengaruh.
c.   Tahun 683M Raja Srivijaya mempunyai pasukan tentera yang terdiri daripada 20,000orang askar daripada kalangan orang laut.
d.   Menerusi kekuatan tentera,SV dapat menguasai Bangka,Tulang Bawang, Minangkabau dan Tarumangara di Jawa Barat.
e.   SV juga menakluki Kedah dan meluaskan pengaruh hingga ke Ligor di pantai
f.   timur.
g.   Melalui dasar perluasan kuasa. SV dapat menguasai 14 buah pelabuhan utama di Asia Tenggara dan muncul sebagai negara Thallasocracy yang penting.

Melaka:
a.   keuntungan daripada perdagangan iaitu dapat mengutip cukai
b.   Melaka telah melengkapkan tentera dengan senjata
c.   Melaka menggaji askar upahan Jawa membantu pahlawan/tentera Melayu.
d.   Laksamana mengetuai tentera Melaka –pernah menghalang serangan orang Siam dari darat dan laut.

4.   Penguasaan orang laut.

Srivijaya:

1.   Menurut Wolbers, kemampuan raja-raja SV menguasai orang laut merupakan kejayaan SV.
2.   Dengan melantik orang laut sebagai anggota tentera laut, masalah perlanunan diatasi dan ramai pedagang mengunjungi Srivijaya.

Melaka:

1.   Parameswara telah mendapat bantuan daripada orang laut untuk mengawal Selat Melaka daripada kegiatan lanun.

5.   Sistem pentadbiran yang cekap dan teratur .

Srivijaya.

a.   Inskipsi Telaga Batu mengandungi maklumat lengkap tentang struktur pentadbiran di Srivijaya.
b.   Srivijaya merupakan sebuah kedatuan (empayar) yang dibahagikan kepada beberapa Mandala (wilayah) yang ditadbir oleh Datu

c.   Datu terdiri daripada anak raja dan pembesar bukan keturunan raja.Terdapat empat kelas anak raja iaiatu:
-   Yuvaraja-   merupakan Tengku Mahkota yang bakal mewarisi takhta kerajaan.
-   Pratiyuvaraja   layak mewarisi takhta mengikut hieraki
-   Rajakumara-   layak mewarisi takhta mengikut hieraki
-   Rajaputra-   tidak layak mewarisi takhta kerana itu bukan keturunan raja
d.   Datu-datu dibantu oeh Parvandar yang merupakan ketua tentera yang bertindak menghapuskan penderhaka/pemberontak.

e.   Selain Parvanda terdapat juga pemimpin tentera di peringkat wilayah dan daerah  yang dikenali sebagai Senapati.

f.   Pemimpin tentera yang menduduki tangga ketiga dari segi hieraki adalah Pratisara (pemimpin tentera)

g.   Dalam menjalankan pentadbiran terdapat sekumpulan pegawai pentadbir yang membantu pemerintah menjalankan tugas.

Pegawai   Peranan
Dandanayaka   Hakim diraja
Nayaka   Penghulu Bendahari
Pratyaya   Temenggong
Murdahaka   Penghulu
Kumaramatya   Orang kaya-kaya

h.   Selain golongan pentadbir, terdapat juga kelas pekerja seperti Kayastha(kerani),stapaka(arkitek0,Puhawang (anak kapal pegagang),Vasikarama (tukang besi), Marsi haji (tukang cuci raja, danHulun haji( hamba raja)

Melaka:

a.   Parameswara telah memperkenalkan sistem pembesar empat lipatan

b.   Sultan menduduki tempat tertinggi walaupun baginda mempunyai kuasa mutlak dan dibantu oleh pembesar empat lipatan iaitu Bendahara,Temenggung, Penghulu Bendahari dan Laksamana.

c.   Bendahara sebagai ketua pentadbir, penasihat kepada sultan contohnya Tun Perak telah berkhidmat dibawah empat orang sultan sehingga digelar tunggak kuasa di sebalik sultan.

d.   Belum bertanggungjawab menjaga keamanan dalam negeri

e.   Penghulu Bendahari menguruskan hal kewangan dan ketua adat istiadat


6.   Agama Islam:

Kedatangan agama Islam dan perkembangan agama Islam di Melaka turut membantu Melaka menjadi pusat perdagangan di Nusantara dan membantu membentuk empayar Melaka.Kedatangan saudagar Islam dari Arab dan Parsi turut membantu perkembangan ekonomi Melaka dan memperkukuhkan empayar Melaka.sambil berdagang, mereka juga menyebarkan agama Islam.

Kesimpulan: Apa-apa yang berkaitan
5.   Bandingkan perkembangan ekonomi pada zaman Dinasti Maurya di India dengan Dinasti Han di China

Pengenalan

i.   Konsep ekonomi

-   Perkataan ekonomi daripada bahasa Greek bermaksud urusan rumah tangga.
-   Routedge Dictionary of Economi ialah kaedah umum manusia/individu berkerjasama untuk memenuhi kehendak material mereka
Ekonomi ialah ilmu mengkaji pengeluaran,pengagihan,pertukaran dan penggunaan barang yang bersifat kekurangan

ii.   Latarbelakang Dinasti Maurya.

-   Dinasti Maurya ialah empayar pertama India
-   Diasaskan oleh Chandragupta Maurya(321SM-292SM) menjadikan Pataliputra sebagai ibunegerinya.
-   Kawasan empayarnya meliputi Magadha,barat Laut India (Punjap),Lembah Indus (Gujerat)- meliputi hampir seluruh utara India.Zaman Asoka(273M-232M) hingga ke Kalingga.
-   Empayar Maurya merosot selepas 50 tahun kematian Asoka iaitu kira-kira satuak setengah abad.

iii.   Latarbelakang Dinasti Han

-   Diasaskan oeh Liu Pang bergelar Han Kao Tzu
-   Beliau memperkenalkan semula system feudal,menggantikan pemerintahan berpusat Dinasti Chin
-   Dinasti Han memerintah selama 4 abad (206SM-220M) terbahagi kepada Han Barat (200SM-9M) dan Han Timur (25SM-220M)
-   kegemilanganDinasti Han ialah zaman Han Wu Ti (            -9M) yang dapat meluaskan kuasa dari utara China hingga ke Sinkiang ,Yang Tze,Kwang Si  dan Kwangtong.
-   Beiau bergelar maharaja tentera

iv.   Perkembangan ekonomi dalam pertanian,industri, perdagangan dalam negeri serta perdagangan antarabangsa sangat mempengaruhi kekukuhan Dinasti Maurya dan Dinasti Han.


Isi

1.   Pertanian.

Dinasti Maurya.
•   Menjalankan pertanian intensif,kapas dan tebu,padi ditanam di Lembah sungai Indus dan Ganges
•   Ada undang-undang untuk melindungi kegiatan pertanian seperti mengenakan hukuman kepada sesiapa yang merosakkan tangki-tangki simpanan air.
•   Tanah milik kerajaan tetapi diusahakan oeh petani, buruh upahan dan hamba. Pada zaman Asoka diusahakan oleh golongan Sudra.
•   Mereka diselia oeh seorang penyelia (Sitadhyaksa)
•   Hasi pertanian untuk menampong keperluan tentera contoh –zaman Chandragupta Maurya tenteranya 6000,000 orang.
•   Kerajaan menyediakan system pengairan dan mengawasinya.

Dinasti Han:

•   Pertanian aktiviti utama sejak Dinasti Shang,Chou,Chin diteruskan zaman Dinasti Han
•   Terusan terus dibina untuk kawal banjir dan mengairi kawasan pertanian
•   Penggunaan alat-alat pertanian, daripada besi seperti bajak dan tenggala yang ditarik oleh kuda yang dipasang kolar.
•   Bukit diteres untuk menjalankan aktiviti pertanian seperti padi dan sekoi.
•   Tanah milik petani mereka membayar cukai
•   60-70 tahun pertama ,pemerintahan Dinasti Han,hasil pertaniannya meningkat dan dapat menampong pertambahan 50-60 juta penduduk pada penghujung abad pertama SM.

2.   Perindustrian 

Dinasti Maurya.

•   Kerajaan pemilik utama industri dan perdagangan
•   Teks Jaina menyatakan Saddaaputta memiiki 500 bengkel tembikar dan sejumlah kapal untuk mengedarkannya di Lembah Gangga. Beliau ialah pemilik perusahaan persendirian.
•   Industri kain kapas dan tekstil dan membuat senjata,kilang-kilangnya milik kerajaan.
•   Tukang-tukang yang mahir diberi gaji.

Dinasti Han.

•   Permaisuri kepada HanWu Ti sangat giat menggalakkan penanaman pokok malberi untuk memelihara ulat sutera bagi menghasilkan benang dan kain sutera.
•   Teksti Dinasti Han terkenal dengan ketinggian mutunya 
•   Kraf tangan berasaskan sutera menjadi industri domestic golongan petani dan negara.
•   Kraf tangan lain seperti ukiran kayu, gangsa dan jed(barang mewah)




3.   Perlombongan:

Dinasti Maurya.
•   Kerajaan melantik pegawai-pegawai untuk mengawasi kerja-kerja perlombongan seperti lombong emas,perak tembaga,pumbum,besi dan timah.
•   Perlombongan memberi hasil pendapatan negara yang tinggi


Dinasti Han:   
•   Peningkatan pengeluaran lombong seperti jed dan garam.
•   Garam milik dan sumber pendapatan kerajaan. Garam dikawal ketat dan dikenakan cukai

4.   Perdagangan dalam negeri

Dinasti Maurya

•   Peluasan dinasti Maurya meningkatkan perdagangan dalam negeri ( rujuk teks sejarah Tingkatan 4 Bab 2.

Dinasti Han
•   Peningkatan hasil pertanian dan industri meningkatkan perdagangan dalam negeri.
•   Kesannya pertumbuhan bandar-bandar terutama kawasan utara China seperti Honan,Hopei,dan Shangtung.

5.   Perdagangan antarabangsa
   
Dinasti Maurya:
•   India menjalin perdagangan antarabangsa dengan Mesopotamia,Parsi,Tibet ,Asia Tengah,Yunani,China dan Asia Tenggara
•   Contoh India mengekspot kain tenun kapas daripada  Lembah Indus dan membawa masuk gangsa,perak,batu permata dari Parsi dan Afganistan

Dinasti Han:
•   Jalan perdagangan antarabangsa China dengan negara luar melalui jalan sutera darat yang menghubungkan China dengan Barat dengan merentas Asia Tengah (Kushan) dan utara India. Contoh China mengekspot barang mewah,teh,sutera ,tembikar pada pedagang Rom. Perdagangan antarabangsa melalui jalan laut menggunakan pelabuhan-
      pelabuhan selatan China seperti Amoy.



5.   Pertubuhan perdagangan

Dinasti Maurya

•   Persatuan-persatuan pedagang seperti tukang buat senjata ditubuhkan untuk mengawal harga barang,menentukan gaji pekerja,mengawal mutu barang yang dihasilkan
•   Wujud kumpulan koperatif buruh yang terlibat daam perusahaan skala besar-besaran seperti pembinaan rumah dan kui-kuil.
•   Kumpulan koperatif ini menggalakkan pembahagian kerja.
•   Ada peraturan yang menetapkan hukuman sekiranya syarikat koperatif tidak menepati kontrak perjanjian.

Kesimpulan
•   Selain daripada peperangan dengan puak Hsiung Nu yang berlarutan ,kejatuhan Dinasti Han juga    disebabkan oeh faktor ekonomi seperti perbelanjaan besar untuk membina istana. Kerajaan mengenakan pelbagai cukai yang menyebabkan rakyat tidak berpuas hati
•   Tetapi kejatuhan Dinasti Maurya disebabkan pemberontakan negeri-negeri taklukan seperti Deccan dan rasa tidak puas hati Brahmin Hindu terhadap dasar-dasar Buddha.